Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS. Hùng Lê – Tốt nghiệp Thạc sỹ Dinh dưỡng tại Đại học Y Hà Nội, hiện là Giảng viên, CEO & Co-Founder Công ty CP công nghệ trí tuệ nhân tạo VNA (chủ quản của công ty TNHH dịch vụ y tế VnaMedical VnaMedical.com)
Các biểu hiện của thiếu kẽm rất thầm lặng, khó chẩn đoán và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Kẽm không tồn tại trong cơ thể dưới dạng dự trữ. Vì vậy, cần bổ sung thường xuyên, hằng ngày thông qua thực phẩm.
- Dấu hiệu giúp nhận biết trẻ bị thiếu kẽm
Các biểu hiện của thiếu kẽm rất thầm lặng, khó chẩn đoán và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Trẻ thiếu kẽm thường chán ăn, hay bị tiêu chảy, tăng trưởng chậm giảm tốc độ tổng hợp AND và tổng hợp protein, dậy thì chậm, giảm hoạt động của các tuyến nội tiết…
Theo nghiên cứu vủa Viện dinh dưỡng Quốc gia, bổ sung kẽm đầy đủ sẽ giúp làm giảm 18% tỷ lệ tiêu chảy, 41% tỷ lệ viêm phổi, giảm tỷ lệ tử vong trên 50%.
- Bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn bao nhiêu là đủ?
Chán ăn là một rối loạn ăn uống phổ biến ở trẻ nhỏ. Để cải thiện, mẹ nên nấu những thực phẩm giàu kẽm cho con giúp con ăn ngon miệng hơn. Theo khuyến cáo của Viện Thực phẩm và Dinh dưỡng Hoa Kỳ, lượng kẽm an toàn để bổ sung cho bé biếng ăn được chia theo độ tuổi như sau:
– Từ 1 – 3 tuổi: 7mg kẽm.
– Từ 4 – 8 tuổi: 12mg kẽm.
Hấp thụ nhiều lượng kẽm hơn mức cần thiết có nguy cơ dẫn đến những biến chứng, chẳng hạn buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, đau đầu hoặc co thắt bụng. Về lâu dài, quá liều kẽm sẽ dẫn đến ngộ độc.
Thực phẩm giàu kẽm
- Nguồn thực phẩm cung cấp kẽm cho cơ thể
Thức ăn nhiều kẽm là tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng…). Đậu xanh nẩy mầm cũng là thực phẩm giàu kẽm và dễ hấp thu.
Nguồn cung cấp kẽm tốt nhất là hàu, nhưng nó cũng dồi dào trong thịt đỏ và thịt gia cầm. Những thực phẩm sau đây là nguồn cung cấp kẽm dồi dào.
Với trẻ sơ sinh, để có đủ kẽm, nên cố gắng cho bú mẹ vì kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều so với sữa bò. Hàm lượng kẽm trong sữa mẹ cao sau khi sinh và giảm dần trong 6 tháng đầu. Do đó, người mẹ cần ăn nhiều thực phẩm giàu kẽm để có đủ kẽm cho cả hai mẹ con.
Khi trẻ được khoảng 6 tháng tuổi, có thể bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc có kẽm. Trẻ từ 7 đến 24 tháng cần 3 mg kẽm mỗi ngày.
THỰC PHẨM THÔNG DỤNG GIÀU KẼM
(Hàm lượng trong 100g thực phẩm ăn được)
| STT | Tên thực phẩm | Đơn vị (mg) | STT | Tên thực phẩm | Đơn vị (mg) |
| 1 | Sò | 13,40 | 17 | Kê | 1,50 |
| 2 | Củ cải | 11,00 | 18 | Thịt gà ta | 1,50 |
| 3 | Cùi dừa già | 5,00 | 19 | Rau ngổ | 1,48 |
| 4 | Đậu hà lan (hạt) | 4,00 | 20 | Hành tây | 1,43 |
| 5 | Đậu tương (đậu nành) | 3,80 | 21 | Ngô vàng hạt khô | 1,40 |
| 6 | Lòng đỏ trứng gà | 3,70 | 22 | Cua bể | 1,40 |
| 7 | Thịt cừu | 2,90 | 23 | Cà rốt (củ đỏ, vàng) | 1,11 |
| 8 | Bột mì | 2,50 | 24 | Đậu xanh (Đậu tắt) | 1,10 |
| 9 | Thịt lợn nạc | 2,50 | 25 | Măng chua | 1,10 |
| 10 | Ổi | 2,40 | 26 | Rau răm | 1,05 |
| 11 | Gạo nếp cái | 2,20 | 27 | Rau ngót | 0,94 |
| 12 | Thịt bò loại 1 | 2,20 | 28 | Rau húng quế | 0,91 |
| 13 | Khoai lang | 2,00 | 29 | Cải xanh | 0,90 |
| 14 | Gạo tẻ giã | 1,90 | 30 | Tỏi ta | 0,90 |
| 15 | Lạc hạt | 1,90 | 31 | Trứng gà | 0,90 |
| 16 | Gạo tẻ máy | 1,50 | 32 |
Nguồn: Viện Dinh dưỡng Quốc gia
- Trẻ em thiếu kẽm nên ăn gì?
Vì cơ thể không thể dự trữ kẽm nên chúng ta phải bổ sung các loại thực phẩm giàu kẽm trong bữa ăn hàng ngày của trẻ. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu kẽm cho trẻ em:
4.1. Hàu
Hàu là loại hải sản đứng đầu danh sách các loại thực phẩm giàu kẽm cho bé. Một con hàu cỡ vừa có chứa đến 5,3mg kẽm. Ngoài ra, loài hải sản này cũng rất giàu protein, ít calo, chứa nhiều chất khoáng và vitamin như vitamin C, B12 và sắt. Cháo hàu là một trong những món ăn dễ nấu và được nhiều bé yêu thích.
Hàu là thực phẩm giàu kẽm, giàu protein, chứa nhiều chất khoáng và vitamin rất tốt cho trẻ
4.2. Cua và tôm hùm
Cua và tôm hùm là 2 loại hải sản nên bổ sung cho trẻ thiếu kẽm. Ngoài ra, các loại cá như cá mòi, cá bơn, cá hồi cũng có chứa kẽm nhưng với hàm lượng ít hơn. Màu sắc vàng cùng với hương thơm của cua và tôm khi nấu chín sẽ hấp dẫn bé, khiến bé không thể bỏ qua. Ngoài ra, nguồn dinh dưỡng từ cua và tôm còn rất tốt cho sức khỏe tim mạch của bé.
Tôm hùm là loại thực phẩm giàu kẽm, rất tốt cho trẻ
4.3. Các loại đậu giúp khắc phục thiếu kẽm ở trẻ nhỏ
Các loại đậu nói chung có chứa rất nhiều chất xơ, sắt và kẽm. Khi không biết trẻ em thiếu kẽm nên ăn gì, hãy thử chế biến các món ăn từ đậu cho trẻ. Đậu xanh, đậu đỏ, đậu trắng… sẽ tạo nên một bữa ăn đầy màu sắc, giúp kích thích bé ăn ngon.
4.4. Trẻ thiếu kẽm nên bổ sung thịt đỏ và thịt gia cầm
Thịt bò, thịt lợn và thịt gà là ba loại thịt phổ biến, bổ dưỡng và đặc biệt giàu kẽm. Bạn nên ưu tiên chọn lựa loại thịt nạc, không mỡ hoặc sườn non để chế biến món ăn cho bé. Những món gợi ý để bạn nấu cho bé yêu nhà mình là thịt bò sốt hành tây, bò cuốn lá lốt, gà luộc, súp gà, sườn xào chua ngọt,… Ngoài ra, một quả trứng gà cỡ lớn có thể chứa khoảng 0,6 mg kẽm.
4.5. Các loại hạt
Các loại hạt thông dụng như hạt bí, hạt điều, đậu phộng, hạt chia là nguồn cung cấp kẽm thiết yếu hằng ngày cho trẻ. Mẹ có thể làm món gỏi và rắc đậu phộng lên cho bé thưởng thức hoặc cho bé ăn kèm hạt điều với salad, sữa chua.
4.6. Rau củ quả
Để giải quyết vấn đề trẻ thiếu kẽm nên bổ sung gì, bố mẹ có thể cho bé ăn nhiều các loại rau củ quả như nấm, cải bó xôi, bông cải xanh và tỏi. Chúng có chứa nhiều kẽm, vitamin, khoáng chất và không cung cấp quá nhiều calo.
4.7. Ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt là một trong những thực phẩm nên bổ sung cho trẻ thiếu kẽm biếng ăn. Trong 62g yến mạch có chứa khoảng 0,9 mg kẽm. Tương tự, trong 62g gạo nâu có chứa khoảng 0,6 mg kẽm. Trong khi đó, một lát bánh mì nguyên hạt có chứa 0,5mg kẽm.
Ngũ cốc nguyên hạt là một trong những thực phẩm nên bổ sung cho trẻ thiếu kẽm, biếng ăn
4.8. Sữa và sản phẩm từ sữa
Đây là nguồn cung cấp canxi cũng như kẽm cần thiết cho trẻ. Trẻ thiếu vi chất nên tăng cường uống sữa để đảm bảo đủ dinh dưỡng cho sự phát triển thể chất và trí não.
4.9. Chocolate đen
Chocolate đen là một nguồn bổ sung kẽm cho bé. Tuy nhiên, nên giới hạn khối lượng chocolate đen để trẻ không ăn quá một thanh (khoảng 28g) mỗi ngày. Để tăng cường lượng kẽm cho trẻ, bố mẹ có thể lựa chọn các sản phẩm bổ sung có chứa kẽm kết hợp với Lysine, Taurine và các vitamin nhóm B,…
Thiếu kẽm ở trẻ nhỏ gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là khi trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng. Để giải quyết vấn đề trẻ thiếu kẽm nên bổ sung gì, ba mẹ cần xây dựng chế độ dinh dưỡng thích hợp cho trẻ hoặc có thể bổ sung thông qua các sản phẩm tăng cường vi chất dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu trẻ vẫn còn biểu hiện nghi ngờ thiếu kẽm sau khi đã ăn uống đúng hướng dẫn trên, bạn nên cho bé đi khám, xét nghiệm định lượng kẽm để có kế hoạch điều trị, bổ sung cho bé.
VnaMedical-AI là công ty Công nghệ Y tế hàng đầu tại Việt Nam, được đầu tư bởi VNA JSC. Tại VnaMedical-AI, chúng tôi đang tạo nên một cuộc cách mạng trong chăm sóc sức khỏe với sức mạnh của Trí tuệ nhân tạo (AI).
– Kỹ thuật chuyên sâu: VnaMedical đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu, hiện đại giúp việc điều trị các vấn đề dinh dưỡng trong Nhi khoa cũng như ở người trưởng thành hiệu quả hơn. Đặc biệt là giải pháp trí tuệ nhân tạo VnaMedical-AI do VNA JSC phát triển, AI đã đạt tiêu chuẩn thực nghiệm lâm sàng Việt Nam và một số quốc gia mà VNA là đối tác phát triển như: Singapore, Mỹ, Nhật Bản…
– Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa, Dinh dưỡng: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm – tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
– Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, VnaMedical.com còn đặc biệt quan tâm đến việc phát triển ứng dụng công nghệ cao (AI, Cloud, Bigdata..) vào y tế với mong muốn nâng cao chất lượng điều trị và hiệu quả khám chữa bệnh.
Hãy thường xuyên truy cập website VnaMedical.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
Nguồn tham khảo: Viện Dinh dưỡng Quốc gia, vinmec.com, hellobacsi.com, nutrihome.vn
