Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS. Hùng Lê – Tốt nghiệp Thạc sỹ Dinh dưỡng tại Đại học Y Hà Nội, hiện là Giảng viên, CEO & Co-Founder Công ty CP công nghệ trí tuệ nhân tạo VNA (chủ quản của công ty TNHH dịch vụ y tế VnaMedical VnaMedical.com)
Thừa cân béo phì kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính ở người trưởng thành. Hiện nay, trên thế giới tỉ lệ người lớn bị béo phì chiếm khá lớn và có xu hướng tăng cao cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, tình trạng này diễn ra cũng một phần là do chế độ dinh dưỡng nạp vào cơ thể quá nhiều. Vì thế, để tránh được việc thừa cân, cần phải có chế độ phù hợp.
- Tìm hiểu về tình trạng thừa cân béo phì
1.1. THỪA CÂN BÉO PHÌ LÀ GÌ?
Thừa cân béo phì là tình trạng tích lũy mỡ bất thường hoặc quá mức tại một vùng cơ thể hay toàn thân gây hậu quả xấu cho sức khỏe. Sự tích lũy mỡ này là do năng lượng nhập vào lớn hơn năng lượng tiêu hao.
Có nhiều nguyên nhân gây thừa cân béo phì có thể kể đến đầu tiên là thói quen ăn uống và sử dụng thực phẩm:
– Chế độ ăn, thói quen ăn uống (ăn đêm, bỏ ăn sáng, cuồng ăn, ăn vô độ…) gây thừa năng lượng và mất cân đối tỉ lệ các chất dinh dưỡng
Đồ ăn nhanh là một trong những nguyên nhân gây béo phì ở người lớn
Bên cạnh đó, một số nguyên nhân và yếu tố sau đây thường gây thừa cân béo phì ở người lớn:
– Do yếu tố di truyền
– Do ảnh hưởng của việc sinh sản
– Tăng cân do tuổi tác
– Do một số bệnh lý trong người như: Đái tháo đường, buồng trứng đa nang….
– Lười vận động
Lười vận động làm tăng nguy cơ thừa cân béo phì
1.2. LÀM SAO ĐỂ NHẬN BIẾT THỪA CÂN BÉO PHÌ?
– Chẩn đoán thừa cân, béo phì thông qua chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index – BMI)
BMI (kg/m 2 ) = Cân nặng (kg)/Chiều cao2 (m2)
Phân loại tình trạng thừa cân béo phì cho người Châu Á
BMI: 23.0 – 24.9: thừa cân
BMI: 25.0 – 29.9: béo phì độ I
BMI ≥ 30.0: béo phì độ II
– Béo bụng (béo phì dạng nam, béo phì dạng quá táo, béo phì trung tâm): mỡ tập trung chủ yếu ở vùng bụng
Đánh giá béo bụng dựa trên vòng eo:
≥ 90 cm ở nam
≥ 80 cm ở nữ
- Hậu quả thừa cân béo phì ở người lớn
Khi bị thừa cân béo phì, thường dẫn đến những hậu quả về mặt tâm lý: tự ti, mặc cảm, trầm cảm, ngại giao tiếp tham gia các hoạt động xã hội, ngại xuất hiện trước đám đông.…
Tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính ở người lớn: bệnh tim mạch, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, hội chứng ngưng thở khi ngủ, hen suyễn, thoái hóa khớp, ung thư…
Béo phì dễ dẫn tới bệnh máu nhiễm mỡ
CÁC NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ
Điều trị kết hợp nhiều phương pháp tuỳ vào từng trường hợp lâm sàng cụ thể: Dinh dưỡng, tập luyện, thuốc, phẫu thuật, tư vấn tâm lý thay đổi hành vi…
Tuy nhiên đều có điểm chung như: Nguyên tắc “vàng” trong điều trị thừa cân béo phì là giảm năng lượng nhập vào, tăng năng lượng tiêu hao, dẫn đến thâm hụt năng lượng sẽ giúp giảm cân
Mục tiêu và kế hoạch giảm cân phù hợp sẽ giúp giảm 5% – 15% cân nặng trong vòng 3 – 6 tháng và duy trì hiệu quả giảm cân lâu dài, tránh tăng cân trở lại.
- Dinh dưỡng cho người lớn bị thừa cân béo phì
Người lớn béo phì ăn gì là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Theo đó, dinh dưỡng cho người lớn thừa cân béo phì gồm:
– Thay đổi thói quen chế biến, ưu tiên dùng các cách chế biến như hấp, luộc thực phẩm để giữ lại chất dinh dưỡng tối đa, hạn chế dùng dầu mỡ
– Người béo phì nên ăn nhiều rau xanh, quả chín ít ngọt, đặc biệt các thực phẩm chứa nhiều chất xơ.
– Các tinh bột an toàn như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang.
– Ăn các thực phẩm không có mỡ như ức gà, trứng gà.
– Chọn các loại sữa không đường, sữa đậu nành, các thực phẩm có calo thấp.
– Chọn các loại bánh không đường dành cho người béo phì, sữa chua.
– Ăn đồ ăn chất béo an toàn như, các loại hạt đậu xanh, đậu nành, hạt óc chó.
– Uống đủ nước mỗi ngày 2 lít.
– Ăn nhiều vào buổi sáng, hạn chế ăn vặt, không ăn đêm. Ăn chậm nhai kỹ sẽ giúp bạn no lâu hơn.
– Ăn đều đặn tránh để đói, vì khi đói bạn sẽ lại ăn nhiều nạp năng lượng vào cơ thể dư thừa làm tích lũy mỡ.
– Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa như 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ xen kẽ, mỗi bữa chỉ nên ăn ít để cơ thể dễ tiêu hóa và hấp thu.
Chế độ ăn hợp lý giúp phòng ngừa bệnh thừa cân béo phì
Bên cạnh đó, thừa cân béo phì ở người lớn nên xây dựng cho bản thân những phương pháp như sau để có thể đưa cân nặng về chỉ số bình thường:
– Thay đổi cách sống: Cách giảm cân thành công nhất là kết hợp giữa chế độ ăn và luyện tập thể dục, giảm năng lượng ăn vào và tăng năng lượng tiêu hao
– Hoạt động cơ thể: Để tránh thừa cân béo phì bạn cần phải tập thể dục thường xuyên, có thể chọn tập gym, chạy bộ, nhảy dây, bơi lội, đạp xe để đốt cháy calo nạp vào cơ thể mỗi ngày Bạn cần năng động, tăng các hoạt động công việc hơn nhưng vẫn phải đảm bảo sức khỏe.
– Thừa cân béo phì ở người lớn nói riêng và mọi độ tuổi nói chung đều làm bạn cảm thấy mệt mỏi trong cuộc sống hằng ngày, vì thế bạn cần chăm sóc bản thân để có sức khỏe ổn định. Hãy lựa chọn chế độ dinh dưỡng hợp lý để tận hưởng cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tăng hoạt động thể chất nâng cao hiệu quả điều trị và dự phòng thừa cân béo phì
Như vậy, chế độ ăn, chế độ vận động hợp lý là một yếu tố quan trọng không chỉ trong việc dự phòng bệnh thừa cân béo phì mà còn trong việc dự phòng thừa cân béo phì cũng như hạn chế các biến chứng do thừa cân béo phì gây ra.
VnaMedical-AI là công ty Công nghệ Y tế hàng đầu tại Việt Nam, được đầu tư bởi VNA JSC. Tại VnaMedical-AI, chúng tôi đang tạo nên một cuộc cách mạng trong chăm sóc sức khỏe với sức mạnh của Trí tuệ nhân tạo (AI).
– Kỹ thuật chuyên sâu: VnaMedical đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu, hiện đại giúp việc điều trị các vấn đề dinh dưỡng trong Nhi khoa cũng như ở người trưởng thành hiệu quả hơn. Đặc biệt là giải pháp trí tuệ nhân tạo VnaMedical-AI do VNA JSC phát triển, AI đã đạt tiêu chuẩn thực nghiệm lâm sàng Việt Nam và một số quốc gia mà VNA là đối tác phát triển như: Singapore, Mỹ, Nhật Bản…
– Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa, Dinh dưỡng: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm – tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
– Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, VnaMedical.com còn đặc biệt quan tâm đến việc phát triển ứng dụng công nghệ cao (AI, Cloud, Bigdata..) vào y tế với mong muốn nâng cao chất lượng điều trị và hiệu quả khám chữa bệnh.
Hãy thường xuyên truy cập website VnaMedical.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
